21.7.10

Τάσος Κωστόπουλος | Πόλεμος Και Εθνοκάθαρση


Εκδόσεις | Βιβλιόραμα
Σελίδες | 319
Έτος έκδοσης | 2007

-------------------------------------------------------------------------------------

Στην τέταρτη σκηνή της πρώτης πράξης στον Άμλετ του Σαίξπηρ ο ομώνυμος ήρωας λέει την περίφημη ατάκα "Κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας". Η ατάκα έχει χρησιμοποιηθεί αμέτρητες φορές και σε πάμπολλες περιπτώσεις, αντικαθιστώντας σε μερικές από αυτές τη λαϊκή ρήση "Κάποιο λάκο έχει η φάβα".
Έχοντας περάσει από τα θρανία των σχολείων κι έχοντας διαβάσει - θέλοντας και μη - τα σχολικά βιβλία Ιστορίας, είχα αρχίσει να έχω μία εμμονή με τη συγκεκριμένη φράση όταν έφτανα στα γεγονότα του 1912-1922 και ακόμη περισσότερο στην καταστροφή της Σμύρνης. Όλα έδειχναν περίεργα διατυπωμένα και η υποψία πως δε μας τα μαρτυρούν όλα τριγύριζε το μυαλό μου.
Για να μάθεις, βέβαια, την Ιστορία ενός τόπου κι ενός Έθνους η καλύτερη οδός είναι η εξωσχολική βιβλιογραφία. Εκεί όπου ο εθνικισμός μπαίνει στο περιθώριο και ντοκουμέντα ξεχασμένα από τους δήθεν ιστορικούς αποκαλύπτονται μπροστά στα μάτια σου.
Ο Τάσος Κωστόπουλος έχοντας μελετήσει όλες τις πτυχές των γεγονότων της συγκεκριμένης δεκαετίας παραθέτει στο βιβλίο του μαρτυρίες και αποσπάσματα από ανθρώπους που έζησαν τα γεγονότα από πρώτο χέρι, από απλούς στρατιώτες του μετώπου, μέχρι και τον τότε βασιλιά Κωνσταντίνο, όπως ο ίδιος τα περιέγραφε στην αλληλογραφία του.
Ο δημοσιογράφος-συγγραφέας μας δίνει τα στοιχεία για τις αγριότητες, όχι μόνο των Τούρκων και των Βούλγαρων, αλλά και των Ελλήνων απέναντι σε αλλόθρησκους και άτομα άλλων εθνικοτήτων, στην προσπάθεια όλων των Βαλκανικών χωρών να πραγματοποιήσουν ένα ξεκαθάρισμα των κατοίκων της χερσονήσου και να δημιουργήσουν κράτη που να στηρίζονται περισσότερο στην εθνική αλλά και στη θρησκευτική ομοιογένεια των υπηκόων τους.
Μας δίνει στοιχεία και αφηγήσεις για την εκστρατεία των ελληνικών στρατευμάτων στη Μικρά Ασία και το πως τα γεγονότα εκείνης της περιόδου, αλλά και των προηγούμενων ετών, οδήγησαν σε αυτό που παρουσιάζεται στα βιβλία Ιστορίας ως "καταστροφή" και "γενοκτονία".
Άριστη δουλειά, αποτέλεσμα ενδελεχούς έρευνας, άξια πολλών συγχαρητηρίων.

-------------------------------------------------------------------------------------

*Η ΑΤΑΚΑ
Η επιλογή των συγκεκριμένων ημερομηνιών που αναγορεύθηκαν σε "ημέρες μνήμης" είναι επίσης χαρακτηριστική. Η 14η Σεπτεμβρίου μπορεί με αρκετή ελευθεριότητα να θεωρηθεί ως επέτειος της πυρκαγιάς της Σμύρνης με το νέο ημερολόγιο, που στην πραγματικότητα ξεκίνησε τουλάχιστον μια μέρα νωρίτερα, βασικό προσόν της είναι όμως το ότι ταυτίζεται με τη χριστιανική γιορτή του Τιμίου Σταυρού. Παλιότερα, ως "ημέρα της καταστροφής" αναφερόταν η 9η Σεπτεμβρίου, η επέτειος δηλαδή της εισόδου του τουρκικού στρατού στη Σμύρνη. Σοβαρότερη είναι η επιλογή της 19ης Μαΐου ως "ημέρα μνήμης της ποντιακής γενοκτονίας": πρόκειται όχι για την επέτειο κάποιας σφαγής (ή της απόφασης των εκτοπίσεων) αλλά για την εθνική γιορτή της Τουρκίας, που παραπέμπει στην άφιξη του Κεμάλ στη Σαμψούντα το 1919 και τη δρομολόγηση του τουρκικού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα ενάντια στην ξένη κατοχή. Ουσιαστικά, διά της καθιέρωσης της συγκεκριμένης επετείου επιδιώκεται η "ποινικοποίηση" της εθνικής οντότητας των γειτόνων μας, η εθνική απελευθέρωση των οποίων ταυτίζεται με "γενοκτονία". Το αντίστροφο ισοδύναμο θα ήταν μία τουρκική καμπάνια για την καθιέρωση της 25ης Μαρτίου ως "ημέρας της γενοκτονίας των μουσουλμάνων των Βαλκανίων από τους χριστιανικούς εθνικισμούς".

*ΑΞΙΖΕΙ Ή ΔΕΝ;
Η Ιστορία γράφεται από πολλούς και οι απόψεις για τα πραγματικά γεγονότα συνήθως είναι πολλές. Ο καλύτερος τρόπος για να δημιουργήσει κάποιος μία πιο αντικειμενική γνώμη είναι να διαβάσει και να ακούσει όλες τις απόψεις. Τη μία γνώμη την έχουμε δει ήδη στα σχολικά βιβλία. Αν κάποιος θέλει να δει και μία ακόμη γνώμη, ας πάρει αυτό το βιβλίο. Αξίζει πραγματικά.

*ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
9/10

No comments: